Joana Duarte sprak op woensdag 13 april 2022 haar oratie ‘De wereld is er al: inclusie door wereldburgerschap’ uit. Zij deed dit bij de aanvaarding van haar ambt als bijzonder hoogleraar ‘Wereldburgerschap en tweetalig onderwijs’ aan de Universiteit van Amsterdam. De oratie is ook in brochurevorm uitgegeven. De bijzondere leerstoel werd mede mogelijk gemaakt door Nuffic, de Nederlandse organisatie voor internationalisering in onderwijs. De opdracht van Duarte was om onderzoek te verrichten in de driehoek wereldburgerschap, taalvaardigheid (Engels, op een hoog niveau) en persoonsvorming.
In haar oratie gaat ze in op de stand van zaken wat betreft onderwijs in wereldburgerschap en twee- en meertalig onderwijs in Nederland, gebaseerd op bestaand onderzoek en uitgevoerd onderzoek in het kader van de leerstoel. Op grond van literatuuronderzoek onderscheidt Duarte een typologie van acht verschillende types wereldburgerschap. Deze vult ze aan met een onderscheid tussen een zachte en kritische variant, welke als basis dient voor het uitgevoerde onderzoek naar hoe scholen hun wereldburgerschapsonderwijs hebben vormgegeven.
Duarte stelt vervolgens een model voor van inclusief wereldburgerschapsonderwijs. Met dit model beoogt ze de vier zaken te bereiken:
Van de onderstaande vier scholen (met wereldburgerschapprofiel) is een portret opgenomen:
In de publicatie ‘Wereldburgerschap van theorie naar praktijk’, uitgegeven door Nuffic in samenwerking met Fawaka, worden de opbrengsten van Duarte’s leerstoel in kaart gebracht, inclusief veel praktische tips en handvatten. Scholen in het voortgezet onderwijs met interesse in een wereldburgerschap profiel kunnen lid worden van Nuffic’s Global Citizen Network.
Joana Duarte is momenteel hoogleraar onderwijswetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen en lector aan de NHL Stenden. Haar onderzoek richt zich op diversiteit in het onderwijs op het gebied van taal en cultuur, toegespitst op de condities en uitkomsten van het betrekken van meerdere talen in het onderwijs.
