Burgerschap komt niet alleen terug in je onderwijsprogramma, maar juist ook in de praktijk in de vorm van sociale interacties met medeleerlingen en docenten. Alleen wanneer er actief wordt geoefend en voorbeeldgedrag zichtbaar is, worden burgerschapsvaardigheden geïnternaliseerd en neemt het leereffect toe. Door de democratische spelregels voor te leven en expliciet aan bod te laten komen, wordt een respectvolle, veilige oefenplaats geboden.
De school is een samenleving in het klein. Het is een oefenplaats waar leerlingen actief oefenen met vaardigheden die ze nodig hebben om succesvol deel te nemen aan de samenleving. Of je er nu als leerkracht bewust sturing aan geeft of niet, leerlingen leren gedrag aan. Op school kunnen leerlingen oefenen met verschillende omgangsvormen, basiswaarden, diversiteit, identiteit en democratie. Scholen zijn belangrijke ontmoetingsplaatsen. Juist de omgang met medeleerlingen die anders zijn of er andere denkbeelden op na houden, stelt leerlingen in staat een onderlinge verdraagzame houding te ontwikkelen.
Het vormgeven van de school als democratische oefenplaats komt ook tot uiting in gesprekken over controversiële onderwerpen. Een groot maatschappelijk probleem kan hier de aanleiding voor zijn. Juist wanneer opvattingen wringen, biedt de school een belangrijke oefenplaats. In een vitale democratische samenleving is er altijd ruimte voor verschillen van opvatting. Binnen de school kunnen deze gesprekken gevoerd worden, zodat leerlingen kunnen oefenen in het respectvol omgaan met verschillen. Maar het voeren van deze gesprekken kan ook lastig zijn omdat waarden en meningen kunnen botsen. Hoe ga je hier dan mee om?
TerInfo en Stichting School & Veiligheid hebben gezamenlijk het E-zine ‘Van verdeeldheid naar verbinding ontwikkeld; moeilijke gesprekken aangaan in de klas’ gecreëerd. In het E-zine vind je handvatten, tips, tools, informatie en lesmaterialen waarmee zij onderwijsprofessionals uit het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs ondersteuning bieden. Met deze middelen kun je als leerkracht en team een bijdrage leveren aan de weerbaarheid van je studenten en een veilige oefenplaats creëren om met de basiswaarden te oefenen.
Meer lezen over de school als oefenplaats? Dat kan! >>>
