Maatschappelijke betrokkenheid is een onderdeel van burgerschap waar relatief weinig aandacht voor is in het speciaal (basis)onderwijs, zo blijkt uit een eerder peilingsonderzoek van de Inspectie van het Onderwijs. Dit noopte het Expertisepunt Burgerschap ertoe om een vraag in te dienen bij Kennisrotonde: welke pedagogisch-didactische aanpakken stimuleren de maatschappelijke betrokkenheid van leerlingen in het gespecialiseerd onderwijs?
Uit het antwoord blijkt dat er weinig onderzoek is gedaan naar hoe men deze maatschappelijke betrokkenheid effectief bevordert. Service learning is een aanpak in de Verenigde Staten die veelbelovende uitkomsten laat zien. Deze aanpak is vergelijkbaar met de Nederlandse maatschappelijke stage of maatschappelijke diensttijd, waarbij het initiatief MDT in het VSO het dichtst bij dit begrip lijkt te komen. Kanttekening daarbij is wel dat in het onderzoek naar service learning niet specifiek gekeken is naar maatschappelijke betrokkenheid.
Met dit antwoord kan gesteld worden dat onderzoek laat zien dat de ervaringen met service learning in het (voortgezet) speciaal onderwijs voornamelijk positief zijn voor specifieke uitkomsten, zoals gevoel van trots een bijdrage te leveren en voor het ontwikkelen van bepaalde vaardigheden (werken stimulerend). We kunnen op basis van het huidige onderzoek echter niet stellen dat service learning effectief is voor die uitkomsten. In dit onderzoek is met andere woorden nog niet gekeken naar het ontwikkelen van maatschappelijke betrokkenheid als uitkomstmaat.
Het antwoord laat met name zien dat er een lacune bestaat in de wetenschappelijke kennis over het gespecialiseerd onderwijs en sluit aan bij de constatering van nationale en internationale onderzoekers dat er nog te weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan wordt naar effectief burgerschapsonderwijs specifiek voor leerlingen met een ondersteuningsbehoefte.
Het Expertisepunt Burgerschap dient op regelmatige basis vragen in bij Kennisrotonde, een loket voor de beantwoording van onderwijs- en jeugdvragen met kennis uit onderzoek. Wil jij als leraar of schoolleider ook een vraag uit de onderwijspraktijk op wetenschappelijke wijze beantwoord zien, om zo meer evidence informed te werken? Dien dan hier je vraag in. Een compleet overzicht aan reeds gestelde vragen (met bijbehorende antwoorden) is hier te vinden.
