Het Israëlisch-Palestijns conflict, één van de langstdurende conflicten in de wereld, staat weer volop in de belangstelling. Hoe geef je les over een onderwerp dat zo gevoelig ligt?
Om je hiermee op weg te helpen, heeft het Expertisepunt Burgerschap een overzicht van handreikingen, leermiddelen en tips opgesteld. Deze pagina richt zich op het primair onderwijs. Klik hier voor de pagina van het voortgezet onderwijs.
Om te begrijpen waar het conflict over gaat, is kennis nodig van haar geschiedenis. De Universiteit van Nederland heeft een mooie en heldere uitlegvideo gepubliceerd waarin Midden-Oostendeskundige Maurits Berger (verbonden aan de Universiteit Leiden) de geschiedenis van het conflictgebied toelicht. Deze video duurt ongeveer 14 minuten. Klik hier voor de video. Heb je behoefte aan meer achtergrondinformatie en analyses over het conflict? Bekijk dan deze leeslijst van de Universiteit Leiden.
NOS op 3 heeft meerdere, korte uitlegvideo’s op haar YouTube-kanaal staan. Deze video’s verschaffen je inzicht in verschillende aspecten van het conflict.
NPO Kennis is een multimediaal kennisplatform met heldere antwoorden op vragen over actuele kwesties. Ze beschikt ook over een mooie serie over Israël en Palestina, welke kan dienen als grondstof voor je lessen.
Diversion en Yalla! hebben een checklist voor schooldirecties samengesteld met daarin handvatten over hoe je hier, met oog voor de sociale veiligheid van je medewerkers en leerlingen, handelingsperspectief voor je team creëert. Bekijk de checklist hier. Diversion schreef daarnaast al eerder een handreiking voor botsende waarden in het klaslokaal. Bekijk deze handreiking hier.
Woorden doen ertoe, al helemaal bij een conflict dat zo gevoelig ligt. Hoe kies je je woorden zorgvuldig als onderwijsprofessional? Movisie schreef hiervoor een artikel dat de betekenis van verschillende begrippen toelicht, zodat je hiertoe beter in staat bent. Lees het artikel hier.
In de discussies over het Israelisch-Palestijns conflict kunnen discriminerende uitingen voorkomen. Dit kunnen uitingen zijn van antisemitische of islamofobe aard. Deze uitingen zijn in strijd met de basiswaarden van de democratische rechtsstaat en dienen gesignaleerd en gecorrigeerd te worden. Dit ligt anders voor kritiek. Het ontwikkelen van een eigen, kritische mening vormt een wezenlijk onderdeel van een school als veilige oefenplaats. Hoe herken je als onderwijsprofessional het verschil tussen een discriminerende uiting en kritiek? En hoe grijp je effectief in bij antisemitisme, islamofobie of andere discriminerende uitingen?
Heb je behoefte aan extra ondersteuning bij het voeren van gesprekken over lastige onderwerpen? Het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft subsidie beschikbaar gesteld voor scholing op het gebied van ‘Schurende gesprekken’. Bekijk het scholingsaanbod en de subsidieregeling via deze pagina.
Heb je behoefte aan advies op het gebied van sociale veiligheid? Stichting School & Veiligheid biedt via haar Adviespunt ondersteuning en advies op maat. Het Adviespunt is op elke schooldag van 9:00 tot 16:00 uur telefonisch bereikbaar. Informatie, instrumenten en tools die helpen bij het vormgeven van sociale veiligheid op school zijn te raadplegen via de website.
Stichting School & Veiligheid heeft daarnaast een webinar gehouden over het hanteren van spanningen in de klas. In dit webinar vertelt Meester Yasin Yaylali over zijn warme en strenge aanpak. Samen met Leon Meijs (trainer bij Stichting School & Veiligheid) en Bjorn Wansink (TerInfo) wisselen ze inzichten uit over hoe je als leraar een respectvolle en veilige dialoog voert in de klas. De gespreksleider is Saber Benjah. Bekijk het webinar hier.
Op deze website van het Expertisepunt Burgerschap kun je daarnaast de pagina over de school als oefenplaats bekijken. Op deze pagina meer informatie en tips over hoe je een omgeving creëert waarin leerlingen worden gestimuleerd te oefenen met sociale en maatschappelijke competenties, zoals het ontwikkelen van een eigen kritische mening en het voeren van een respectvolle dialoog met andersdenkenden. De voorbeeld- en voorleeffunctie van de leerkracht neemt hier een belangrijke plek in. Zij dienen de omgangsvormen die volgens hen horen bij goed burgerschap uit te dragen.
Heeft u als school behoefte aan een inspirerend voorbeeld? Saïd Bensellam en Lody van de Kamp werken sinds 2010 samen als duo. Said heeft Marokkaanse achtergrond, Lody een joodse. Ze gaan als duo het gesprek aan met jongeren over discriminatie, racisme en beeldvorming. Samen hebben ze de Said&Lody-methodiek ontwikkeld. Bekijk hier hun website voor meer informatie. Lody van de Kamp stond ook De Volkskrant te woord over het conflict. Het artikel lees je hier.
Stichting CJP (Cultureel Jongeren Paspoort) heeft een aantal culturele activiteiten op een rij gezet dat scholen kan helpen om het gesprek te openen en dit gevoelige onderwerp te bespreken in de klas. Klik hier voor het overzicht.
KidsWeek is een tijdschrift gericht op het kindvriendelijke manier uitleggen van ingewikkelde onderwerpen, zonder dat dit kinderachtig wordt. Op haar pagina over het conflict vind je een aantal tips hoe je dit het beste kan aanpakken in het primair onderwijs.
De Anne Frank Stichting is en onafhankelijke non-profitorganisatie die de onderduikplek van Anne Frank beheert en openstelt en Annes levensverhaal wereldwijd onder de aandacht brengt. Klik hier voor haar lesmateriaal voor het primair onderwijs. Daarnaast biedt zij ook veel informatie aan over antisemitisme. Zie daarvoor haar thema-pagina ‘Antisemitisme‘.
Eén van de speerpunten van het Nationaal Plan Versterking Holocausteducatie is om te zorgen dat elke leerling les krijgt over de Holocaust. Om dat doel te bereiken, is de overzichtswebsite Leer over de Holocaust opgezet. De website is een gezamenlijk initiatief van de gemeente Amsterdam en de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB).
Schooltv.nl is een videodatabase met informatieve videoclips. Deze videoclips vormen geschikt kijkmateriaal voor jongere leeftijden. Klik hier voor haar pagina over het de recente conflict tussen Israel en Hamas.
Het NOS Jeugdjournaal heeft meerdere items over het conflict op haar YouTube-pagina staan. Dit zijn onder andere de volgende video’s:
Via Basisonderwijs.online is er uiteenlopend lesmateriaal beschikbaar. Klik hier voor een reeks korte, informatieve tekenfilms over het jodendom. Klik hier voor een reeks korte video’s over de islam.
Op de website van Huis van Erasmus kun je de lesmodule over Israël/Palestina downloaden (hier download je deze lesmodule direct: lesmodule over Israël/Palestina).
In het Joods Cultureel Kwartier zijn vier eeuwen Joodse cultuur verdeeld over vier gebouwen. Zij is geschikt voor een excursie met kinderen vanaf 6 jaar oud. Zie hier voor de pagina voor het basisonderwijs. Zij biedt ook lesmateriaal aan via een LessonUp-omgeving. Klik hier voor het lesmateriaal.
‘Leer je Buren Kennen’ is een initiatief van de Liberaal Joodse Gemeente Amsterdam. Ze organiseert dialogen tussen modern Joodse jongeren en leerlingen uit het basis- en voortgezet onderwijs (po en vo) en studenten uit het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Aansluitend op een dialoog, krijgen leerlingen en studenten een rondleiding door een synagoge. Discriminatie verminderen, verbinding maken en de kennismaking met het Jodendom vormen de drie speerpunten. Beschikbare locaties zijn Amsterdam, Den Haag en Utrecht. Klik hier voor meer informatie over dit initiatief.
Het Islam Experience Centre is een Rotterdams educatief centrum over de islam. In het centrum worden bezoekers mee op reis genomen in de geschiedenis en cultuur van de godsdienst. Ze heeft ook een mobiele service die langskomt bij scholen. Klik hier voor meer informatie.
De Respect Foundation ondersteunt scholen bij het voeren van een respectvolle dialoog. Via haar kanaal op LessonUp heeft zij lessen beschikbaar gesteld. Een voorbeeld is de les ‘Alles inclusief’ voor het primair onderwijs.
Met de ‘Kletskaartjes Welles Nietes’ start je simpel een gesprek over de vrijheid van meningsuiting, meningsverschillen en het verschil tussen feiten en meningen. Deze kletskaartjes kunnen ook gebruikt worden voor groep 1 tot en met 4, als start van een klassengesprek over een maatschappelijk vraagstuk. Klik hier voor de kletskaartjes.
