Op deze pagina vind je meer informatie over kritische denkvaardigheden. Het belang van de ontwikkeling van kritische denkvaardigheden wordt belangrijk geacht in zowel onderwijs als in de politiek. Daarom is er sinds 2016 een aanscherping gekomen van het examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB met als doel het kritisch denken van mbo-studenten te bevorderen.
Wat zijn kritische denkvaardigheden?
Onder kritische denkvaardigheden wordt verstaan:
Bron: Examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB.
Sinds 2016 is er een aanscherping gekomen van het examen- en kwalificatiebesluit beroepsopleidingen WEB met als doel het kritisch denken van mbo-studenten te bevorderen.
Bekijk ook de video en lees meer in de kamerbrief.
Kamerbrief versterking burgerschap
Handreiking kritische denkvaardigheden
Om docenten en scholen een steun in de rug te geven bij het vormgeven van onderwijs op het gebied van kritische denkvaardigheden heeft de MBO Raad CINOP opdracht gegeven een handreiking kritische denkvaardigheden samen te stellen met daarin:
De handreiking is uitdrukkelijk voorbeeldmatig en als inspiratie bedoeld, het is geen voorschrift. De basis van deze handreiking vormt het achtergronddocument De achtergrond van kritisch denken. In dit document wordt dieper ingegaan op kritisch denken. Dit verdiepende document is ontwikkeld door ECBO & CINOP Advies, in opdracht van MBO Raad.
Lees meer:
Kritische denkvaardigheden. Een praktische handreiking voor het mbo.
De achtergrond van kritisch denken.
Bekijk op YouTube het filmpje dat onderdeel is van de Handreiking.
Werkplaats burgerschap: Democratisering van kritisch denken
In de werkplaats burgerschap: Democratisering van kritisch denken is gewerkt om het oefenen aan kritische denkvaardigheden te integreren in het beroepsonderwijs. Door de beroepsvoorbereiding te integreren met burgerschapsvorming en persoonlijke ontwikkeling (bildung) ontkomt een student niet aan het oefenen van kritisch denken. De werkplaats vindt dat kritisch kunnen denken een democratisch recht is voor iedereen en dat de verantwoordelijkheid om dit te oefenen ligt bij het onderwijs. Hoe dit het beste kan is een punt van discussie. Deze discussie is intensief gevoerd op basis van uitproberen, evalueren en bijstellen. Het resultaat is een rijk aanbod aan lesvoorbeelden en een toegankelijke kijk op kritisch burgerschapsonderwijs in het mbo, waarbij men recht willen blijven doen aan de complexiteit. Niet platslaan wat niet platgeslagen kan worden. Naast het inhoudelijk verbeteren van het onderwijs zijn ook docenten in hun ontwikkeling gevolgd. De lessen hierbij geleerd zijn o.a. beschreven in de publieksrapportage.
In de werkplaats werkten docenten, onderzoekers, onderwijsfilosofen, lerarenopleiders en toetsdeskundigen intensief samen. Hierbij ging men uit van de docent als specialist. Die weet immers het beste wat hun studenten en het werkveld waarvoor zij opleiden, nodig hebben. Op basis daarvan is onderwijsmateriaal ontwikkeld, zijn pedagogisch en didactische uitgangspunten geformuleerd en is inzichtelijk gemaakt hoe het onderwijsontwikkelproces is gelopen. Op basis van deze lessen zijn handvatten ontworpen voor collega-mbo-docenten. Na 4,5 jaar praktijkgericht onderzoek is via onderstaande links allerlei materiaal te vinden. Dit loopt uiteen van visiedocumenten tot kant-en-klare lessen.
Lees meer:
Opmaat voor visievorming: de basisgedachten voor ons onderwijsontwerp
Praktijkboek voor het ontwerpen van kritisch burgerschapsonderwijs
Een analyse van burgerschapsmethodes en alternatieven
Formatief evalueren kritisch burgerschap: achtergronden/voorbeelden/zelf ontwerpen
Kritisch denken verschillend benaderd. Stromingen, didactiek en lesvoorbeelden
Lesmateriaal door docenten van de werkplaats, te vertalen naar eigen onderwijspraktijk
De kritisch denkende student in het mbo: autonoom en constructief
Publieksrapportage van dit praktijkgerichte onderzoeksproject
Voorbeeldlessen
Samen met onderzoekers van het Kohnstamm Instituut onderzochten docenten van Aventus, het DaVinci College, ROC van Twente en ROC Noorderpoort hoe hun burgerschapslessen konden worden verbeterd en verder konden ontwikkelen. Op twee aspecten vonden ze aanwijzingen voor de effectiviteit van de lessen: de ontwikkeling in gemotiveerd gedrag en meer autonomie-ondersteuning en structuur. Het onderzoek resulteerde in een handreiking voor docenten met verwijzing naar voorbeeldlessen. Lees hier de gehele handleiding.
Docenten van Noorderpoort hebben een lessenserie ontwikkeld waarin studenten leren
om aannames te onderzoeken, afwegingen te maken en nieuwe ideeën te verkennen. Aan het begin van de workshop presenteert de docent leerdoelen en vraagt studenten om – voor zichzelf – na te denken over de manier waarop ze meestal hun mening uiten (en met anderen in discussie gaan). Studenten werken vervolgens in groepjes aan het verkennen van politiek-filosofische stellingen, zoals ‘geld maakt niet gelukkig’ of ‘in een democratisch land moeten de wetten worden opgesteld door het volk’.
In het tweede deel van de workshop wordt de klas in teams verdeeld en argumenteren de studenten voor en tegen bepaalde stellingen. Tot slot vraagt de docent of de studenten opnieuw willen nadenken over hoe zij hun mening (zouden willen) geven en of zij ergens nu anders over zijn gaan denken dan aan het begin van de workshop. De docent sluit af met het herhalen van de doelen van de workshop, en de vraag in hoeverre die zijn behaald.
De workshops worden ondersteund met het volgende materiaal:
1. Info: kritische denkvaardigheden
2. PowerPoint: Kritische denkvaardigheden (beknopt)
3. C.-Bijlage-2-Workshop-kritische-denkvaardigheden-uitgebreid
"*" geeft vereiste velden aan
