Wettelijke status
Het mbo leidt op voor een drievoudige kwalificatie: voor het beroep, voor doorstroom naar vervolgonderwijs en voor maatschappelijk functioneren c.q. persoonsvorming. Dit is voor het mbo uitgewerkt in beroepsspecifieke eisen (vastgelegd in kwalificatiedossiers) en generieke eisen (uitgewerkt in de referentieniveaus voor taal en rekenen en in de kwalificatie-eisen voor loopbaan en burgerschap). Scholen maken hier één integraal opleidingstraject van.
De kwalificatie-eisen voor loopbaan en burgerschap zijn in 2011 inhoudelijk herzien en de wettelijke status is in 2012 aangepast. In de nota van toelichting stelt de wetgever dat de aard van loopbaan en burgerschap zich niet leent voor een resultaatverplichting voor de student. Het is onmogelijk om deze eisen net zo specifiek en handelingsgericht uit werken als de kwalificatie-eisen voor een beroep. Dit zou leiden tot uitvoeringsproblemen bij de examinering.
De inspanningsverplichting geldt voor de student en voor de school geldt een resultaatverplichting. Het bevoegd gezag stelt eisen aan de inspanningsverplichting vast op basis van de kwalificatie-eisen. Deze inspanningsverplichting is onderdeel van de onderwijs- en examenregeling van de student. Voor een student zijn/haar diploma kan halen, moet de examencommissie van de school vaststellen dat hij/zij aan de vastgestelde inspanningsverplichting heeft voldaan.
Ruimte voor maatwerk
In tegenstelling tot alle andere kwalificatie-eisen in het mbo, is er voor loopbaan en burgerschap geen enkele differentiatie naar niveau en/of doelgroep aangebracht. Dit betekent dat scholen zelf de ruimte krijgen en moeten nemen om de invulling van het onderwijs en de inspanningsverplichting aan te
passen aan hun verschillen doelgroepen.
Kwaliteitsborging
De onderwijsinspectie ziet toe op de manier waarop scholen invulling geven aan de inspanningsverplichting voor studenten. De inspectie gaat na of loopbaan en burgerschap voldoende in het onderwijsprogramma zit. Bij examinering kijkt zij hoe de examencommissie vaststelt of de student aan de inspanningsverplichting heeft voldaan. Daarnaast houdt de inspectie toezicht op het beleid van de school voor professionalisering en deskundigheidsbevordering.
