Op deze pagina vind je leermiddelen en achtergrondinformatie die docenten kunnen helpen bij het bespreken van de oorlog in Israël en Gaza. Je vindt hier links naar lesmateriaal, achtergronden, mediafragmenten en informatie over het voeren van schurende gesprekken in de klas. Nu deze oorlog langer aan de gang is, hebben we ook een pagina ontwikkeld die een vervolg geeft aan onderstaande tips en lesmateriaal. Op onze pagina over Preventie en herkenning van discriminatie en polarisatie staat meer materiaal dat je kan gebruiken om in te zetten op jouw school en antisemitisme en islamofobie te herkennen en voorkomen.
De Universiteit van Nederland heeft een mooie en begrijpbare uitlegvideo gepubliceerd waarbij Midden-Oosten deskundige Maurits Berger van de Universiteit Leiden een duidelijke uitleg geeft van de geschiedenis van het conflictgebied. Hierbij kunnen eventueel de volgende verdiepingsvragen worden gesteld.
1. Op welke manier probeerden de Britten het leven van de Ottomanen zuur te maken?
Antwoord: “De Britten probeerden het leven van de Ottomanen zuur te maken, door Arabische stammen op te stoken tegen hun Ottomaanse meesters.”
2. Wat waren de drie beloften die de Britten deden?
Antwoord: “1) De belofte aan de Arabische leider voor heerschappij over gebied indien hij de Ottomanen zou verdrijven, 2) de belofte aan organisatie van Europese Joden voor een thuisland in Palestina en 3) de belofte aan de Fransen, dat ze het land zouden verdelen indien de Ottomanen waren verslagen.”
3. In welk jaar riepen de joden de staat Israël uit? Hoe keken beide partijen hier tegen aan?
Antwoord: “in 1948. De joden herdenken het als hun onafhankelijkheidsstrijd. Palestijnen als de nabka, de ramp.”
4. Noem twee verschillen tussen de PLO en Hamas.
Antwoord: “PLO werkte van buitenaf en was niet-religieus. Hamas werkt van binnenuit en is juist zeer religieus.”
5. Waar gaat het conflict uiteindelijk om?
Antwoord: “De aanspraak op grondgebied.”
De schaduwoorlog tussen Iran en Israël
In het Midden-Oosten wordt rekening gehouden met een ophanden zijnde aanval van Iran op Israël. De eerste raketten zijn al afgevuurd. Het is een dreigende escalatie in een al langer durende schaduwoorlog tussen beide landen. Wat betekent dit voor de stabiliteit in de regio? Bekijk deze informatiefilm van de NOS:
NOS op 3 heeft een aantal uitlegvideo’s gemaakt rondom het Israëlisch – Palestijns conflict.
NOS op 3 heeft een aantal uitlegvideo’s gemaakt rondom het conflict tussen Israël en Palestina. Hieronder wordt een duidelijke uitleg gegeven over het Israëlisch – Palestijns conflict aan de hand van eerder geweld in het conflictgebied. Ook zeer bruikbaar om het huidige geweld te duiden.
Correspondent Nasrah Habiballah en verslaggever Sander van Hoorn beantwoorden in deze Q&A de vragen die volgers van het Instagram account van de NOS stelden over de oorlog tussen Israël en Hamas
Hieronder enkele verwijzingen die mooi aansluiten bij dit thema.
NOS Stories heeft een pagina gemaakt met een informerende video en de omschrijving van een aantal relevante begrippen die kunnen helpen bij het duiden van de oorlog.
De Universiteit van Leiden heeft in 2021 een leeslijst samengesteld van zes gerenommeerde analyses van het conflict en één roman, waarin de verschillende partijen en de ideologieën die een belangrijke rol spelen in het aanhoudende conflict naar voren komen, geschreven vanuit verschillende perspectieven.
In de berichtgeving over het conflict buitelen de termen ‘terrorisme’, ‘terreur’, ‘oorlogsmisdaad’, ‘oorlogsrecht’ en ‘genocide’ over elkaar heen, en worden daar soms hele verschillende dingen mee bedoeld.
Hoe zit dat?
Israëlisch-Palestijns conflict en het oorlogsrecht: hoe zit dat? Een paar vragen – Ter-info
De aanslagen van Hamas en de vergeldingsacties van het Israëlische leger roepen heftige reacties op. Het is niet altijd makkelijk voor docenten en studenten om een diepgaand gesprek te voeren over oorzaken en oplossingen. Om polarisatie te voorkomen en toch te proberen met elkaar in verbinding te blijven, kan muziek een goed alternatief zijn.
Hieronder enkele initiatieven die laten zien dat samen doen en elkaar opzoeken en delen, beter is en mooie uitkomsten kan bieden.
Het lied “Prayer of the Mothers” van Yael Deckelbaum is het resultaat van een groep Joodse en Arabische vrouwen met een gezamenlijk project “March of Hope’. Dit initiatief bereikte een hoogtepunt in oktober 2016 in een mars van minstens 4.000 vrouwen, waarvan de helft Palestijns en half Israëlisch in een gezamenlijk gebed voor vrede. Diezelfde avond protesteerden 15.000 vrouwen voor het huis van de minister president in Jeruzalem.
Met dank aan Yael Deckelbaum
Of het initiatief uit 2018 van reggaezanger Matthew Paul Miller (bekend onder zijn Hebreeuwse naam Matisyahu). Hij liet 3000 moslims en joden – die elkaar nooit eerder hadden ontmoet – samenkomen in Haifa om het lied “SomOne Day” met hem te leren en in hun eigen talen te zingen. Met dank aan de Stichting Vredeseducatie die dit fragment eerder deelde in hun nieuwsbrief.
Hoe blijf je in verbinding? Rabbijn Awraham Soetendorp en jongerenimam Shamier Madhar gaan in Buitenhof samen in gesprek over het belang van verbinding. Uitzending Buitenhof 29 oktober 2023.
De beroemde pianist en dirigent mengt zich in tal van politieke kwesties. Want hij gelooft in “de onmisbaarheid van muziek in de samenleving en haar vermogen om de mens te vormen’”. Wie is…Daniel Barenboim? | NPO Radio 4 | NPO Klassiek
Stichting CJP heeft een aantal culturele activiteiten op een rij gezet dat scholen kan helpen om het gesprek te openen en dit gevoelige onderwerp te bespreken in de klas. Cultuuronderwijs helpt immers om inzicht te krijgen in de eigen gevoelens en die van anderen en stimuleert het oog voor sociale normen. Vaardigheden die je, net als lezen en rekenen, moet leren. (Zie ook dit artikel van LKCA). Cultuuronderwijs kan scholen dus een goede dienst bewijzen, juist nu. Klik voor een overzicht op de button hieronder.
Veel informatie die je vindt op deze site is toegespitst op het mbo. Soms overlapt dit met informatie dat voor het primair en voortgezet onderwijs beschikbaar is, maar soms ook niet. Zo stellen de sites van het jeugdjournaal, kidsweek en SchoolTV ook hele relevante informatie voor docenten beschikbaar. Deze informatie is gebundeld op onze website voor het voortgezet onderwijs. Wil je een kijkje nemen? Klik dan op onderstaande button.
Informatiepagina voor PO en VO
Wil je meer ondersteuning bij het voeren van gesprekken over lastige onderwerpen? Het Expertisepunt Burgerschap heeft een mooi overzicht van aanbieders die scholen kunnen begeleiden bij het voeren van schurende gesprekken. De bijbehorende subsiedieregeling is helaas wegens groot succes al afgelopen, maar de aanbieders blijven uiteraard benaderbaar. Bekijk het overzicht via onderstaande website.
Naar de website Schurende Gesprekken
Het Expertisepunt Burgerschap heeft voor het voortgezet onderwijs een zeer nuttige pagina ontwikkeld met informatie en tips over hoe je op school een omgeving creëert waarin leerlingen op respectvolle wijze leren hun meningsverschillen te uiten: De school als oefenplaats. De voorbeeldfunctie van de docent en het bevorderen van een verdraagzame houding staan hierbij centraal. Hoewel geschreven voor het voortgezet onderwijs, is deze pagina ook zeer bruikbaar voor het mbo.
