De bevordering van burgerschap van leerlingen – of algemener: de sociale en maatschappelijke vorming van jonge mensen – is een klassieke taak van het onderwijs. Scholen hechten daar veel waarde aan. Dat ook de samenleving dit ziet als een belangrijke taak van het onderwijs, wordt onderstreept door de onderwijswetten, waarin de bevordering van burgerschap is opgenomen als taak voor het funderend onderwijs en het beroepsonderwijs.
Die opdracht is niet altijd gemakkelijk. Om goed burgerschapsonderwijs te realiseren, vragen verschillende zaken aandacht, zo is de afgelopen jaren duidelijk geworden. Denk bijvoorbeeld aan de deskundigheid van docenten, passend lesmateriaal, voldoende tijd en ondersteuning, en een gezamenlijk gevoel van eigenaarschap van leraren en schoolleiding.
In de kern gaat het om twee belangrijke onderliggende vragen:
Deze publicatie geeft op een praktijkgerichte manier antwoord op deze vragen. In negen punten – de zogenoemde IJkpunten – is samengevat wat de kenmerken zijn van goed burgerschapsonderwijs en wat er nodig is om die op school te realiseren.
De in deze publicatie beschreven IJkpunten kunnen worden gezien als de belangrijkste kenmerken van goed burgerschapsonderwijs. Dat wil zeggen dat goed burgerschapsonderwijs aan deze kenmerken voldoet. Scholen die werken aan de ontwikkeling van goed burgerschapsonderwijs kunnen de IJkpunten gebruiken als ‘checklist’.
Deze publicatie geeft geen antwoord op de vraag hoe scholen burgerschapsonderwijs moeten invullen. Daarvoor zijn twee redenen:
