Handreiking Boeiende Burgerschapslessen
Hoewel het belang van burgerschapsonderwijs in het mbo wordt gezien, ontbreekt het vaak aan inzicht in manieren waarop dit effectief vormgegeven kan worden. Hoe krijg je je studenten geboeid? Wat heb je nodig als docent om studenten te motiveren voor al die verschillende dimensies van burgerschap?
Samen met onderzoekers van het Kohnstamm Instituut onderzochten docenten van Aventus, het DaVinci College, ROC van Twente en ROC Noorderpoort hoe hun burgerschapslessen konden worden verbeterd en verder konden ontwikkelen. Op twee aspecten vonden ze aanwijzingen voor de effectiviteit van de lessen: de ontwikkeling in gemotiveerd gedrag en meer autonomie-ondersteuning en structuur. Het onderzoek resulteerde in een handreiking voor docenten met verwijzing naar voorbeeldlessen.
Handreiking:
In de handreiking worden tips en voorbeelden gegeven gebaseerd op theorie en praktijk naar aanleiding van de ontwikkelde lessen en het onderzoek naar effectiviteit.
Voorbeeldlessen:
In de handreiking wordt verwezen naar een aantal voorbeeldlessen die ontwikkeld zijn door de docenten van de deelnemende scholen. De lessen zijn ook beschikbaar gesteld op onze site:
Lessenserie: Enough for all forever
Curriculumplanner Burgerschap
Hoe kom je van een visie op burgerschapsonderwijs naar een bijpassend curriculum? Deze curriculumplanner helpt om in een dagdeel (of indien nodig meerdere bijeenkomsten) in een onderwijsteam de visie en huidige praktijk van je burgerschapsonderwijs te verkennen, keuzes te maken en de gewenste richting voor de toekomst te bepalen. De curriculumplanner bestaat uit vijf verschillende modules.
Module 1: In kaart brengen van de bestaande visie en leerdoelen
Module 2: Aanknopingspunten vinden tussen het kwalificatiedossier en burgerschap
Module 3: De huidige en gewenste situatie inventariseren met behulp van de matrix
Module 4: Curriculumschets maken
Module 5: Implementatie
1. Curriculumplanner (werkbladen met de 5 modules): De werkbladen kun je digitaal invullen of uitprinten en in elkaar vouwen.
Via de links hieronder kun je de drukbestanden downloaden en printen. Er is een versie voor A4 (met snijtekens) en een versie voor A3 (zonder snijtekens).
2. Instructieblad voor de begeleider van de werksessie:
Lees deze goed door voordat je een werksessie plant. Hierin vind je achtergrondinformatie, informatie over de nodige voorbereidingen en wie uit te nodigen, maar ook tips om de modules zo goed mogelijk te doorlopen.
3. PowerPoint presentatie voor de werksessie:
Deze presentatie kun je gebruiken om de werksessie te begeleiden. Je kunt deze uiteraard aanpassen aan je eigen wensen.
Presentatie voor de werksessie
Heb je voor of na het gebruik van de Curriculumplanner burgerschap vragen of wil je ons een suggestie geven? Mail dan naar burgerschap@mboraad.nl
Burgerschapsagenda over doorlopende leerlijn en curriculumontwikkeling
Doorlopende leerlijn
Burgerschapsvorming is belangrijk gedurende de hele schoolloopbaan en heeft daarom in alle onderwijssectoren een plek. De wettelijke opdracht voor de verschillende onderwijssectoren sluit op elkaar aan, maar de praktische uitwerking verschilt, passend bij het karakter van de onderwijssector, de ontwikkelingsfase en leeftijd van leerlingen en studenten. In het basisonderwijs ligt het accent op de bevordering van sociale vaardigheden, in het voortgezet onderwijs krijgt de maatschappelijke ontwikkeling van leerlingen meer aandacht en in het mbo en ho komen zowel de sociale als de maatschappelijke component aan de orde en ligt het accent – sterker dan in het funderend onderwijs – ook op kritisch denken. Voor het ontwikkelen van kritische denkvaardigheden is het met name van belang dat studenten kunnen omgaan met de wereld van informatie en meningsvorming. Voor mbo-studenten heeft het meerwaarde als het burgerschapsonderwijs aansluit op hun eerder verworven kennis en ervaring zodat zij daar verdieping aan kunnen geven. Aangezien de achtergrond van mbo-studenten heel divers is, is dit voor scholen een uitdaging. Studenten komen van verschillende vo-scholen (de jongeren), maar kunnen ook al een heel scala aan persoonlijke en werkervaring meebrengen (volwassenen). Vooral niet-bekostigde onderwijsinstellingen leiden veel volwassenen op. Het is daarom van belang dat scholen ruimte hebben voor maatwerk voor de verschillende groepen.
Om recht te doen aan eerdere ervaringen van studenten en om hen extra te motiveren zullen we:
Dit zal in elk geval niet leiden tot een in detail uitgeschreven doorlopende leerlijn die door alle scholen uitgevoerd moet worden.
NB Deze actielijn valt onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van OCW.
