De burgerschapsopdracht veronderstelt dat scholen de resultaten van burgerschapsonderwijs monitoren. De overheid vindt monitoring om meerdere redenen van belang: vanwege de ondersteuning van het leerproces van leerlingen, voor de ontwikkeling en verbetering van het onderwijs en om verantwoording af te leggen. Scholen ervaren het in kaart brengen van burgerschapscompetenties vaak als complex. Kan dat wel? Op welke manieren zou dat kunnen? En hoe kun je de resultaten vervolgens benutten?
Vanuit de Academische Werkplaats Sociale Kwaliteit Onderwijs (een samenwerkingsverband waarin scholen, onderzoekers en onderwijsinspecteurs samenwerken) werken we al langere tijd met scholen aan dergelijke vragen. Zo houden we ons bezig met de ontwikkeling en toepassing van (gestandaardiseerde) meetinstrumenten, bijvoorbeeld het meetinstrument Burgerschap Meten of het gebruik van rubrics, waarmee scholen kennis, houdingen en vaardigheden van leerlingen in kaart kunnen brengen. De gegevens die zulke meetinstrumenten opleveren zijn van belang voor de dagelijkse onderwijspraktijk, bijvoorbeeld als het gaat om de (door)ontwikkeling van burgerschapsonderwijs. De activiteiten binnen het leernetwerk zijn sterk praktijkgericht en wij streven naar een actieve inbreng van de deelnemende scholen.
Leraren, schoolleiders, bestuurders en medewerkers kwaliteitszorg/intern begeleiders.
Het leernetwerk is primair bedoeld voor scholen in het primair- en voortgezet onderwijs, maar staat open voor deelname van scholen uit andere sectoren.
Het leernetwerk ‘Monitoring van burgerschapscompetenties: hoe doe je dat in de praktijk?’ heeft meerdere doelen:
(a) overdracht en uitwisseling van kennis over verschillende (kwalitatieve, kwantitatieve) manieren om burgerschapscompetenties in kaart te brengen;
(b) oriëntatie op burgerschapsonderwijs met aandacht voor leerdoelen;
(c) voorbereiding en uitvoering van een meting van burgerschapscompetenties op scholen die meedoen aan het leernetwerk, met aandacht voor zowel kwantitatieve als kwalitatieve aspecten;
(d) bespreking en interpretatie van de bevindingen resulterend uit deze meting.
Scholen die deelnemen aan het leernetwerk kunnen zonder kosten gebruikmaken van het meetinstrument Burgerschap Meten. Deelname aan Burgerschap Meten is echter niet verplicht: het leernetwerk verwelkomt ook scholen die op andere wijze inzicht verkrijgen in de burgerschapscompetenties van leerlingen.
Deelnemers aan het leernetwerk beschikken na afloop over de kennis die nodig is om invulling te geven aan de wettelijke opdracht tot monitoring van burgerschapscompetenties. Zij hebben ervaring opgedaan met de toepassing van een meting op de eigen school en met het interpreteren en duiden van de gegevens die dat oplevert. Deelnemende scholen hebben inzicht in de mogelijke manieren om deze gegevens te gebruiken voor de ontwikkeling van het burgerschapsonderwijs en hebben daar, voor hun eigen school, een begin mee gemaakt.
Het leernetwerk loopt tot juni 2025. Het leernetwerk omvat vijf bijeenkomsten:
13 november 2024; Ook na deze startbijeenkomst kun je nog aansluiten bij het leernetwerk
17 januari 2025
26 maart 2025
16 mei 2025
11 juni 2025
Wij streven naar bijeenkomsten in de regio (afhankelijk van het aantal deelnemende scholen en de spreiding over het land).
Een bijeenkomst duurt circa drie uur. De voorbereidingstijd zal ongeveer een dagdeel zijn, afhankelijk van de invulling die de school aan de eigen meting geeft.
Het leernetwerk is primair bedoeld voor scholen in het primair- en voortgezet onderwijs, maar staat open voor deelname van scholen uit andere sectoren. Vanwege de koppeling tussen het leernetwerk en activiteiten van de school verdient het aanbeveling om, indien mogelijk, met twee (of meer) personen per school mee te doen.
Voor meer informatie mail naar burgerschap@uva.nl en vermeld in de onderwerpregel van de mail ‘Leernetwerk Monitoring van burgerschapscompetenties’.
De startbijeenkomst van het leernetwerk heeft plaatsgevonden, maar aanmelden kan nog tot 10 januari 2025.
Dit leernetwerk wordt in samenwerking met het Expertisepunt Burgerschap aangeboden door de Academische Werkplaats Sociale Kwaliteit en de Universiteit van Amsterdam.
